01 Gallery — Brut Art Archive to projekt artystyczno — badawczy mający na celu rewizję pojęcia brut artu oraz sztuki pogranicza. Jego głównym założeniem jest poszukiwanie ludzi zaangażowanych w uprawianie sztuki nieprofesjonalnej bądź związanych z kulturą pogranicza, osób, które tworzą same lub sprawują opiekę nad osobami tworzącymi w różnego rodzaju ośrodkach pomocy społecznej. Celem projektu jest wznowienie badań polskiej kultury tzw. pogranicza, otwarte badanie, zrewidowanie wyżej wymienionego pojęcia, przeniesienie jej dorobku w sferę wirtualną oraz wytworzenie stałej współpracy pomiędzy galerią a osobami zaangażowanymi. Archiwa będą wielokrotnie prezentowane na poszczególnych etapach prac nad wyżej wymienionym zbiorem oraz posłużą za materiał badawczy, który zostanie wykorzystany do zrewidowania postaw twórczych oraz wytworów kultury pogranicza.

 

Projekt prócz rewizji samego pojęcia Art brut, ma na celu resuscytację nie do końca przebadanego i zapomnianego zjawiska. Głównym założeniem projektu jest wytworzenie archiwum sztuki nieprofesjonalnej, obejmującej wszelakie przejawy działań plastycznych, które wychodzą poza wypracowane modele na gruncie sztuki powstającej w przestrzeniach akademickich. Artyści nieprofesjonalni są grupą niezwykle zróżnicowaną, pochodzą bowiem z różnych środowisk społecznych, czy kulturowych, jednakże założeniem projektu jest poszukiwanie sztuki nieprofesjonalnej w przestrzeniach społecznie wykluczonych tj. ośrodki zamknięte: domy opieki społecznej, zakłady penitencjarne, ośrodki wychowawcze, świetlice opiekuńczo-wychowawcze, przytułki dla bezdomnych, czy szpitale psychiatryczne.

 

Art Brut w swoim zalążku był spojrzeniem na prace osób niewykształconych jako pewien zbiór fenomenów, sztukę dziką i nieokrzesaną, często ocenianą jako ciekawostka, nierzadko jako pewien odbieg od „normy”. Dlatego też istotnym dla nas punktem rozwoju projektu w przyszłości jest moment redefinicji samego pojęcia Art Brut’u, sprawdzenie starych definicji wobec współczesnych wytworów oraz rewizja postaw środowiska i głównego nurtu sztuki, wobec obiektów artystycznych, wykonywanych przez osoby niewykształcone.

 

Prezentowanie sztuki Art Brut w wirtualnej galerii 3D posiada wiele korzyści. Przede wszystkim, jako że jest to sztuka często tworzona przez osoby wykluczone z głównego nurtu artystycznego, przestrzeń wirtualna jest doskonałym narzędziem do prezentowania tego rodzaju obiektów sztuki poprzez swoją jakościową egalitarność. To właśnie surowość i brak zasad, które uwalniają ekspresję artystyczną spod znanych kanonów, tak ciężka do pokazania w standardowych przestrzeniach muzealnych, może zadziałać w przestrzeni wirtualnej wystawy, która także, w swym zalążku pozbawiona jest norm i ograniczeń, które mogą warunkować odbiór dzieła w klasycznych przestrzeniach wystawienniczych.

 

Myślimy o projekcie 01 Gallery Brut Art Archive, jako o nieustannie powiększającym się zbiorze, który zamierzamy zaprezentować na dużej wystawie przekrojowej, prezentując wieloletnie wyniki pracy jako całość i rewidując pojawiające się na przestrzeni lat narracje i podejście do tak zwanej sztuki nieokrzesanej. Dzięki poszerzonej siatce kontaktów i współtworzących projekt zamierzamy również zachęcić do pracy nad tym nieco zapomnianym pojęciem inne organizacje, psychologów, socjologów, antropologów czy filozofów kultury. W przyszłych działaniach oprócz pracy w obszarze sztuk wizualnych i arterapii chcemy również nawiązać współpracę z osobami zaangażowanymi w badanie kultury od strony teoretycznej, organizując towarzyszące wystawom panele dyskusyjne czy wykłady, oraz wydając katalogi archiwizowanych zbiorów połączonych z tekstami traktującymi o tematyce Art brut z perspektywy nauk humanistycznych. Zależy nam również nad poszerzaniem obszarów działalności projektu. Dzięki rozszerzeniu zasięgu zadania na międzynarodowy liczymy również na możliwość pracy z artystami i instytucjami zza granicy, co również przyczyni się do poszerzenia kontekstu zbiorów i pozwoli zestawić już szeroką narrację projektu z kolejnymi kontekstami.

 

Poza wyżej wymienionymi wartościami projekt ma na celu intensyfikacje postaw prospołecznych, wzmożenie aktywności i solidarności społecznej oraz podjęcie w debacie publicznej tematu osób społecznie wykluczonych. Pragniemy oddać głos i uwidocznić sztukę tworzoną przez osoby niekształcone, by mogła zaistnieć na polu sztuki prawomocnej. Nasze działania dążą także do stworzenia dialogu pomiędzy osobami artystycznymi ze środowiska akademickiego a twórcami nieprofesjonalnymi.